Er zitten veel positieve kanten aan ghostwriting zoals:
– een enorme potentiële markt; er is altijd wel werk te vinden
– het verdienmodel is meestal beter dan dat van tekstschrijver
– je bent verzekerd van langlopende opdrachten; je bent al snel een maand bezig
– de opdrachten die je krijgt zijn vaak uitdagend
– je ontmoet veel interessante mensen
– je krijgt vaak ongelofelijke verhalen te horen die je mag (be)schrijven.
Ghostwriting heeft natuurlijk ook zijn mindere kanten zoals:
– moeilijke/veeleisende klanten
– de weigering te betalen of niet tijdige betaling
– geheimhoudingsplicht
– soms lastige te plannen werkzaamheden
– een ander gaat met jouw veren pronken; hun naam staat op het boek.
Daarom volgen hierna een aantal tips waaraan je als ghostwriter misschien wat hebt.
Wees duidelijk over je voorwaarden
Mijn stelling is al jaren: ’Behandel elkaar op papier als vijanden, dan blijf je het langst vrienden.’Voor de meeste projecten is het de moeite waard om een deugdelijk contract op te stellen met de daarbij behorende Algemene Voorwaarden. In contracten en je Algemene Voorwaarden neem je zaken op als beloning, de betalingsvoorwaarden, wie de copyrights heeft, eventueel een deadline, situaties van overmacht etc. Het internet biedt voldoende voorbeelden van contracten en voorwaarden van ghostwriters aan, maar mocht je je niet helemaal zeker voelen, neem dan een gespecialiseerd advocaat in de armen en deponeer je voorwaarden bij de belastingdienst en/of de Kamer van Koophandel.
Naast het vastleggen van je juridische voorwaardheden helpt het opstellen van een goed contract bij het vastleggen van de specifieke eisen van klanten en onder welke voorwaarden die geleverd worden. Op die manier weet iedereen waar men aan toe is. Sommige klanten kunnen je vragen om een geheimhoudingsverklaring te tekenen. Je kunt dit ook standaard in je Algemene Voorwaarden opnemen.
Niet werken voor Jan ….
Start nooit met een groot en/of langdurig traject zonder een waarborg in te bouwen dat er betaald zal worden voor het vele werk dat je gaat verzetten. Het vooruitbetalen van een deel van de aanneemsom is heel gebruikelijk en goed te verdedigen. Immers, je reserveert je tijd en, niet onbelangrijk, ook jouw kosten voor levensonderhoud moeten betaald worden. Soms biedt een klant je een percentage van de royalty’s aan in ruil voor het betalen van een lagere vergoeding voor je werk. Ga daar niet op in want je loopt daarmee een groot risico. Veel projecten komen niet tot stand als gevolg van gebrek aan geld bij de klant of andere problemen die je niet zag aankomen. Als je een aanbetaling hebt gevraagd, zeg 25% van de totale aanneemsom, en het project loopt spaak, dan heb je in ieder geval niet helemaal voor Jan met de korte achternaam gewerkt.
Laat je trots bij de voordeur achter
Veel mensen die een boek schrijven doen dat om hun droom te verwezenlijken; bekendheid krijgen en succes te behalen. Of je nu een boek of een blog voor iemand schrijft, is het misschien voor enkelen moeilijker te verteren dat jouw naam niet op de cover staat of bij de blog wordt vermeld. Immers, het is jouw schrijfstijl, creativiteit en geleverde kwaliteit waarmee een ander kan gaan pronken via media-aandacht, uitnodigingen voor spreekbeurten, signeersessies en ga zo nog maar even door.
Als je daar niet tegen kunt, moet je echt geen ghostwriter worden. Dus, als je een opdracht als ghostwriter krijgt, accepteer dan met volle overtuiging dat je je ego achter je eigen voordeur moeten laten.
Dichtbij, maar toch afstandelijk
Als je een opdracht accepteert voor een biografie, een jubileumboek, korte verhalen,
een boek over zakelijke communicatie of wat dan ook, is het belangrijk om je zo goed mogelijk in de persoonlijkheid van je opdrachtgever te verdiepen en het te beschrijven onderwerp. Je hebt dus een hoog empathisch vermogen nodig om hun verhaal te begrijpen en goed te kunnen beschrijven. Het is wel belangrijk om gelijktijdig je professionele grenzen te bewaken. Dus, ga je eens een keer een avond met je opdrachtgever stappen, praat dan niet over het boek. Word geen vrienden; de opdrachtgever blijft altijd een klant! Gedraag je belangstellend maar blijf objctief. Zorg ervoor dat je niet te veel emotioneel betrokken raakt bij de opdrachtgevers en hun verhaal! Het is als bij artsen. Als zij zich teveel vereenzelvigen met hun patiënten, kunnen zij er op den duur zelf aan onderdoor gaan. Dus, wees zacht voor de opdrachtgever als mens maar hard voor de materie; jouw professionele manier van werken om een goed product tot stand te brengen.
Communicatie is van essentieel belang
Het zal voorkomen dat, nadat klanten je de opdracht hebben gegeven voor het schrijven van een boek of blog, daarna ineens van de radar lijken te zijn verdwenen. Ze reageren niet of laat op je e-mails, nemen hun telefoon niet op of bellen niet terug als je een boodschap na de piep hebt ingesproken. Als je ze dan toch een keer te pakken krijgt, geven ze aan het nu te druk te hebben en daarom geen tijd vrij te kunnen maken voor de noodzakelijke interviews. Dit is waar het contract van pas komt (zie punt 1). Het is daarom goed om een clausule in het contract op te nemen dat de klant je genoeg tijd en materiaal moet verstrekken om het werk te kunnen voltooien.
Zorg dat je zichtbaar bent
Uiteraard is het een open deur intrappen als ik hier stel dat je natuurlijk een website hebt die er professioneel uitziet. Je laat daarin voorbeelden van boeken en/of artikelen zien die je hebt geschreven (mits de klant daartoe toestemming heeft gegeven als het niet om werk gaat dat je op eigen naam het gepubliceerd). Vertel iets over jezelf en neem een aantal recensies op. Vertel over je werkwijze, tarieven en overige werkzaamheden die van belang kunnen zijn om opdrachtgevers aan te trekken. Maak gebruik van de sociale media die door potentiële opdrachtgevers worden gebruikt. Op die manier trek je belangstellenden naar je website. Vergeet vooral niet te visualiseren, ook al is tekst jouw vakgebied. Bedenk, een plaatje zegt vaak meer dan 1000 woorden!
Pas op met het redigeren
Er zijn verschillende momenten waarop je delen van je werk aan je opdrachtgever
voorlegt voor diens instemming. Het gaat gebeuren dat klanten je feedback op je werk geven en mogelijk veranderingen willen aanbrengen; veranderingen waar je het niet mee eens bent. Schrijven is jouw expertise en als je vindt dat er iets in moet blijven zoals het is, spreek dat dan duidelijk uit en, waar mogelijk, motiveer je standpunt. Als er echter een conflict dreigt te ontstaan, omdat de klant op diens standpunt blijft staan en aandringt op aanpassing, kom dan maar aan diens wensen tegemoet en breng de gewenste veranderingen aan. Het is niet altijd eenvoudig voor ghostwriters om dit advies op te volgen, maar bedenk dan maar dat niet jouw naam op de cover komt te staan maar die van de opdrachtgever!
Zorg voor tevreden klanten
Het kan voorkomen dat je klant niet (helemaal) tevreden is over het geleverde werk. In veel gevallen is het dan de moeite waard om er extra onbetaalde tijd in te stoppen zodat je klant wel tevreden wordt. Je bereidheid om er gratis extra tijd in te stoppen, geeft je de kans om je productie te verbeteren en daarmee topkwaliteit te leveren. Bedenk dat een tevreden klant een ambassadeur voor je kan zijn omdat deze je bij anderen kunnen en willen aanbevelen of dat ze je aanvullend werk geven. Met tevreden klanten bouw je aan een gedegen reputatie als ghostwriter.
Zwijg als het graf
Al je er voor kiest om ghostwriter te worden, dan kies je ervoor om niet te bestaan! Je ben letterlijk een geest geworden; onzichtbaar! Daarom, praat nooit over je opdrachtgevers en/of wat je voor hen doet, tenzij ze je daarvoor nadrukkelijk schriftelijk toestemming hebt gegeven. Wees dus bijzonder discreet; het is een belangrijk onderdeel van je professionaliteit. Het is niet alleen een kwestie van ethiek, maar het kan ook vervelende juridische problemen veroorzaken. Dat wil je beslist voorkomen!
Heel veel succes gewenst!
