In het huidige digitale tijdperk ontkomt bijna niemand er meer aan om gebruik te maken van tablets, laptops en smartphones om informatie vast te leggen en terug te kunnen vinden. Echter, uit diverse onderzoeken** blijkt dat, als je dingen goed op een rijtje wilt krijgen, helderder wilt kunnen denken en informatie beter wilt kunnen onthouden, het gebruik van pen en papier duidelijke voordelen heeft ten opzichte van digitaal werken. Lees maar waarom.
‘Als dat jong letters ziet moet hij lezen’, was een bekende uitspraak van mijn moeder als ze me weer eens met een boek in mijn hand betrapte. Het vele lezen heeft er misschien toe geleid dat ik al op jonge leeftijd verslaafd raakte aan pen en papier om de chaos in mijn ADHD-koppie overzichtelijker te maken en logisch te ordenen.
Nog steeds gebruik ik bij voorkeur pen en papier om mijn gedachten en ingevingen vast te leggen. Ik heb mijzelf wijsgemaakt dat ik daardoor de zaken beter kan overzien en onthouden. Toen ik eens wilde onderzoeken of mijn aannames al of geen onzin waren, stuitte ik op diverse onderzoeken die mijn stellingen bevestigden! Pen en papier werkt beter dan digitaal werken (Ook al ontkom je er tegenwoordig niet aan dingen digitaal te doen.)
Ter voorbereiding op een spreekbeurt of training maak ik gebruik van de schriftelijke aantekeningen die ik tijdens de gesprekken met opdrachtgevers maak en werk die dan later in beelden uit via een Prezi of PowerPoint. Al schrijvend ontdek ik waar ik mijn redeneringen moet aanpassen of dingen moet uitwerken waarover ik nog niet eerder dieper had nagedacht. Schrijven is voor mij een manier om mijn gedachten te ordenen. Het helpt om dingen beter te zien of vanuit een andere invalshoek te benaderen.
Beter onthouden, beter leren
Door met de hand te schrijven worden er andere processen in de hersenen geactiveerd dan bij het typen op een toetsenbord. De hand/oog-coördinatie heeft daar onder andere mee te maken. Dat is de verklaring waarom deelnemers die tijdens vergaderingen, verkoopgesprekken, lezingen of het volgen van een cursus, met pen en papier aantekeningen maken, meer lijken op te steken en onthouden dan participanten die passief blijven door alleen te luisteren en niets opschrijven.
Een en ander wordt bevestigd door een onderzoek door de Universiteiten van Princeton en Californië. Daaruit blijkt dat studenten die aantekeningen maken op papier veel meer leren dan studenten die laptops of tablets gebruiken. Op zich verklaart dat nog niet waarom dit zo is, maar bij nadere studie bleek dat laptopgebruikers bijna alles razendsnel weten te typen wat ze horen maar er niet goed over nadenken wat ze schrijven omdat typen weinig cognitieve activiteit vergt. Degenen die handmatig notities maken moeten uit een ander vaatje tappen. Ze kunnen niet alles opschrijven wat er wordt gezegd en moeten ze, door aandachtiger te luisteren, de essenties oppakken en noteren. Ze gebruiken dus een soort steno voor begripsvorming. Het lijkt wel een beetje op het met een markeerpen aangeven wat de essentie van een artikel of onderwerp uit een studieboek is. Deze manier van werken leidt automatisch tot het beter kunnen onthouden van de ontvangen informatie.
Therapeutisch schrijven
In eerdere artikelen heb ik al eens aangeven dat er in Nederland naar schatting ruim een miljoen mensen rondlopen met de idee een boek te schrijven. Veel mensen houden al jarenlang dagboeken bij en uit de geschiedenis kennen waar enkele sprekende en indringende voorbeelden van, zoals het dagboek van Anne Frank. Schrijven kan een probaat middel zijn om negatieve gevoelens te kunnen verwerken. Het helpt bij het geven van een plaats aan bepaalde gebeurtenissen en kan therapeutisch werken door ‘dingen’ van je af te schrijven. Ongemerkt verbetert dit dan ook nog eens onze emotionele intelligentie. Op basis van het voorgaande is het willen schrijven van een biografie een bekende reden om beter begrepen te willen worden, alle levenservaringen op een rijtje te zetten, patronen daarin te herkennen en door te willen geven aan anderen; ‘ter leering ende vermaeck!’
Handmatig schrijven kan ook helpen bij het verlagen van het stressniveau van langdurig werkelozen en het beter leren verwerken van het vroegere baanverlies. Daardoor solliciteert men minder krampachtig op dezelfde baan die men verloor, maar met meer succes opeen baan die beter bij hun persoonlijkheid en levenservaringen past. Op basis van de uitkomsten van een onderzoek** onder werkeloze ingenieurs bleek, dat de deelnemers die ‘biografisch schrijven’ beoefenden, het vastleggen van de ups en downs uit hun leven, een stuk sneller een nieuwe baan vonden dan deelnemers die geen dagboeken bijhielden of zich slechts beperkten tot ‘en-toen-verhalen’; het beschrijven van de dagelijkse activiteiten. Het bijeffect van ‘biografisch schrijven’ was ook nog eens dat het stressniveau aanzienlijk daalde en men met meer zelfvertrouwen sollicitatiegesprekken voerden.
Voordelen van schrijven met pen en papier
De voordelen van het schrijven, met pen en papier, worden pas goed zichtbaar na oefening. Hoe vaker je het doet hoe beter het resultaat! ‘Nieuwe’ ideeën stuiten vaak op weerstand en vormen een excuus om de positieve effecten en voordelen van het schrijven met pen en papier te negeren of te ontkennen. Het bespaart hen de moeite van het uitproberen.
Nog steeds heb ik er spijt van dat ik in mijn jeugdjaren na 9 pianolessen er de brui aangaf om het instrument onder de knie te krijgen. Ik ben wel blij met het feit dat mijn boekenkast, na jaren oefenen, vol ligt met aantekenboekjes die stuk voor stuk de basis hebben gevormd voor de boeken en artikelen die ik schreef en nog hoop te kunnen schrijven en de te verzorgen trainingen, spreekbeurten en workshops.
Dus bedenk, oefening baart kunst (en kinderen). Het is een kwestie van volhouden!
Succes ermee!
