In de loop der jaren is vaagheid in zakelijke communicatie aan de winnende hand. We zeggen niet meer waar het op staat, maar proberen dit krampachtig in verbale diarree te verhullen.
Vaagheid is een ‘wapen’ geworden in handen van politici (Wilders misschien uitgezonderd), ambtenaren, marketeers, verkopers, managers en personeelsfunctionarissen, om onze spreekwoordelijke directheid om zeep te helpen. Als je, zoals ik, lang genoeg in het bedrijfsleven rondhobbelt, leer je vanzelf de verborgen betekenissen van zakelijke taal. Wat er wordt geschreven en wat er eigenlijk wordt bedoeld, daar zit soms een wereld van verschil tussen.
Mijn tenen gaan krullen als ik iemand weer eens hoor zeggen: ‘Ik herken me niet in deze situatie.’ Deze zin komt meestal tevoorschijn als iemand met beide handen in de koekjestrommel heeft gezeten en dit wil ontkennen. ‘Ik laat me niet uit over wat anderen daarover zeggen’, betekent nu dat iemand geen eigen mening heeft of dat het hen dun door de broek loopt om de mening, die ze wel degelijk hebben, te geven.
‘We waarderen je flexibele instelling’ betekent meestal dat je voortaan vaker moet overwerken. Als de personeelsmanager schrijft: ‘We gaan je takenpakket herijken’, betekent dat nu dat je baan verdwijnt.
Neem het klassieke antwoord op een sollicitatiebrief waarin staat: ‘Na zorgvuldige afweging van alle kandidaten…’ Die zin kun je direct vertalen naar: ‘Bekijk het maar. We nemen een ander aan.’
In verkoopland is het al niet anders. ‘Onze prijzen zijn marktconform’ is kantoorpraat voor: ‘We zijn schreeuwend duur, maar de concurrent ook.’ En als een aanbieding ‘eenmalig en tijdelijk’ is, betekent dat meestal dat dezelfde aanbieding volgende week weer terugkomt.
De mooiste vondst komt uit vergaderland. Als iemand zegt ‘Laten we dit parkeren voor een volgende sessie’, betekent dat: ‘Hier heb ik geen zin in en ik ga er ook niets mee doen.’ Oh ja, deze hoor je ook van bewindslieden die geen logisch antwoord hebben op vragen van Kamerleden.
Het personeelsblad blinkt uit in verhullende taal. ‘We nemen afscheid van enkele medewerkers’ klinkt een stuk vriendelijker dan ‘We sturen mensen de laan uit.’ Net zoals ‘We gaan de organisatie stroomlijnen’ beter klinkt dan ‘De helft moet weg.’
Marketing verdient een speciale vermelding. Als ze schrijven ‘We hebben geluisterd naar onze klanten’, betekent dat meestal dat de verkoop niet lekker loopt en er daarop iets moet worden verzonnen.
En tot slot mijn oude vertrouwde uit e-mails: ‘Zoals eerder gecommuniceerd…’ Dit betekent zonder uitzondering: ‘Waarom heb je mijn e-mail over dit onderwerp niet gelezen, minkukel?’
Dus de volgende keer dat je een zakelijke tekst leest, denk dan dat elk wollig woord een simpele directe waarheid schuilt.
